Bezproblemowy zwrot lub wymiana.

Darmowa dostawa Paczkomat/Kurier już od 90 zł

Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia

Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia

Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia

Spis Treści

Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia

Rozwój mowy u dziecka to bardzo skomplikowany i złożony proces, który rozpoczyna się już w życiu płodowym. Chociaż pierwsze słowa usłyszymy pewnie dopiero po ukończeniu przez dziecko roczku, warto wspierać rozwój mowy od samego początku.

Już w 24 tygodniu ciąży dziecko w łonie mamy rozpoznaje głos mamy i najbliższych osób. To te głosy, które słyszy najczęściej. Zatem nauka języka i proces rozwoju mowy zaczyna się właśnie wtedy. Chociaż najbliżsi usłyszą pierwsze głużenie po 2 miesiącu życia malucha, to warto pamiętać, że najwcześniejszym etapem rozwoju jest po prostu słuchanie jak mówią inni. W ten sposób dziecko rozpoznaje melodię języka, osłuchuje się z najczęściej używanymi słowami (na przykład własnym imieniem), rozpoznaje różne tony głosu. Z czasem wie już, że wyższe dźwięki należy kojarzyć z pozytywnymi emocjami.

Jak wspierać rozwój mowy dziecka już w ciąży?

Większość mam robi to intuicyjnie – po prostu mówi do swojego brzucha, śpiewa, opowiada, co widzi, co robi. To świetny pomysł, warto zaangażować w to także inne osoby. Czułe opowieści snute przez tatę wieczorem do brzucha to idealna okazja, aby zaznajomić dziecko z jego głosem. Dzięki temu w przyszłości, po narodzinach maluszka, głos taty lub innej bliskiej osoby będzie działał na noworodka kojąco. Warto również puszczać dziecku w brzuszku muzykę – wspomoże ona rozwój słuchu, który jest niesłychanie ważny w procesie rozwoju mowy. Muzyka ma również wpływ na rozwój i komunikację półkul mózgowych.

Rozwój mowy u niemowlęcia

Od urodzenia do pierwszego roku życia trwa u malucha tzw. okres melodii w rozwoju mowy. Najpierw maluch porozumiewa się z opiekunami i światem za pomocą krzyku i płaczu i choć nie zawsze tak na to patrzymy, krzyk i płacz jest niezbędny do rozwoju aparatu mowy. W tym czasie maluch nieustannie słucha otoczenia, wszystkie dźwięki są przez niego katalogowane, zapamiętywane i w przyszłości będą kojarzone z różnymi przedmiotami, zjawiskami, a także emocjami. Po 2 miesiącu życia dziecko zaczyna reagować na ton i melodię mowy. Niewykluczone, że na słodkie świergotanie zareaguje uśmiechem i że będzie wydawać w odpowiedzi szereg bulgotań, częste w tym czasie są bańki puszczane ze śliny, mruczenie. Kiedy maluch usłyszy kłótnię, podniesione głosy, niskie, groźne tony – może płakać.

Głużenie u dziecka

Przed 5-6 miesiącem życia mówimy o głużeniu. To etap wcześniejszy niż gaworzenie. To przypadkowe gardłowe dźwięki, które dziecko zaczyna wydawać, gdy mięśnie jego szyi pozwalają już unosić głowę. Głużenie nie jest jeszcze wykonywane celowo i dziecko nie ma kontroli nad tym, jaki głos z siebie wydaje. To swoiste przygotowanie i ćwiczenia aparatu mowy. Głużenie brzmi bardzo podobnie u dzieci z różnych kultur i języków, pojawia się także u dzieci niedosłyszących. Stąd wniosek, że jest to działanie odruchowe.

Gaworzenie u niemowlaka

Kolejnym etapem rozwoju mowy u małych dzieci jest gaworzenie. Rozpoczyna się ok. 5-6 miesiąca życia, zwykle równolegle, w rozwoju motorycznym dziecko zdobywa umiejętność siadania. Jest to związane z fizycznym rozwojem aparatu mowy oraz układu oddechowego, który w mówieniu pełni bardzo ważną rolę. Gaworzenie różni się wyraźnie od głużenia. Pojawiają się samogłoski oraz echolalia, czyli powtarzanie tych samych dźwięków. Maluch powtarza sylaby zakończone samogłoską, zwykle na początku „ba-ba-ba, ma-ma-ma, ga-ga-ga, da-da-da”. Maluch chętni powtarza sylaby usłyszane od dorosłych, ale także sam po sobie.

Jak wspomagać rozwój mowy u niemowlaka?

Podstawą rozwoju mowy jest interakcja z drugim człowiekiem, który sprawnie i swobodnie mówi. Nie zastąpi tego telewizor, tablet ani telefon. Aby dziecko mogło uczyć się mówić niezbędny jest intensywny kontakt z drugim człowiekiem. Dziecko nie tylko słyszy wyrazy, ale obserwuje sposób, w jaki są wypowiadane, kontekst wypowiedzi, mimikę twarzy osoby, która mówi. Język jest tak blisko związany z opisywana rzeczywistością, że na tak wczesnym etapie urządzenia mobilne nie tylko nie ułatwiają rozwoju mowy, ale mogą go znacznie opóźnić. Dlatego dzieci do drugiego roku nie powinny wcale mieć styczności z ekranami oraz nie powinny wchodzić w interakcję z urządzeniami mobilnymi. Badania dowodzą, że dzieci, które korzystały z telefonów i tabletów (nawet korzystając z aplikacji przeznaczonych dla małych dzieci) oraz maluchy, które zbyt wcześnie (przed drugim rokiem życia) zaczęły oglądać bajki, rozwijały się nieco wolniej niż rówieśnicy, którzy takich do świadczeń nie mieli.
Rozmowa, śpiewanie piosenek, oglądanie książeczek, nazywanie przedmiotów oraz rzeczy przedstawionych na obrazkach – to najlepszy sposób na wspomaganie rozwoju mowy. Warto mówić do dziecka z bliska, nawiązując kontakt wzrokowy. Należy zadawać wiele pytań i często powtarzać pewne polecenia i zwroty (np. daj, chodź, zobacz).

Rozwój mowy po pierwszym roku życia

Zupełnie nowym etapem rozwoju mowy będzie czas po ukończeniu 12 miesiąca życia. Wówczas mówimy o okresie wyrazu. Dziecko rozumie już sporo słów i zaczyna ich używać. Wchodzimy w zupełnie nowy okres w komunikacji z dzieckiem. Od tego momentu jego rozwój umysłowy zaczyna postępować bardzo szybko, dziecko samo się przemieszcza, dysponuje coraz lepsza pamięcią i możliwościami poznawczymi.

1. Pojedyncze słowa i zdania dwusłowne (12-18 miesięcy): W wieku około 12-18 miesięcy, wiele dzieci zaczyna wypowiadać pojedyncze słowa lub proste zdania dwusłowne. Słowa te często odnoszą się do ważnych dla nich rzeczy, takich jak „mama”, „tata” czy „woda”.

Jak wspomagać w tym okresie:

  • Zachęcaj dziecko do mówienia, powtarzając proste słowa lub pytania, takie jak „Chcesz wody?”.
  • Czytaj dziecku książeczki, które mają dużo powtarzających się fraz, aby mogło nauczyć się rytmu i struktury języka.
  • Śpiewaj piosenki z prostymi słowami i ruchami.

2. Rozwinięte zdania (18-24 miesięcy): W miarę jak dziecko dorasta, zaczyna tworzyć bardziej skomplikowane zdania, często trzysłowne lub dłuższe. Jego słownictwo dynamicznie się rozwija.

Jak wspomagać w tym okresie:

  • Rozmawiaj z dzieckiem na różne tematy, zadając otwarte pytania, takie jak „Co robisz?”.
  • Wprowadzaj nowe słowa podczas codziennych czynności, opisując to, co się dzieje wokół.
  • Graj w gry słowne, takie jak „Co to jest?”, wskazując na przedmioty w otoczeniu.

3. Opowieści i narracje (2-3 lata): Dziecko zaczyna opowiadać o tym, co się stało, co widziało lub czego chce. W tym wieku wiele dzieci zaczyna zadawać pytania typu „dlaczego?”.

Jak wspomagać w tym okresie:

  • Zachęcaj dziecko do opowiadania o swoim dniu, zadając pytania, które wymagają dłuższej odpowiedzi.
  • Czytaj książki z bardziej skomplikowaną fabułą i rozmawiaj o tym, co się w niej działo.
  • Graj w gry fabularne, takie jak „dom” lub „sklep”, które wymagają rozmów i interakcji.

4. Pełne zdania i konwersacje (3-4 lata): W tym okresie dzieci często mówią w pełnych zdaniach i biorą udział w dłuższych konwersacjach. Ich zdania stają się bardziej złożone gramatycznie.

Jak wspomagać w tym okresie:

  • Zwracaj uwagę na poprawną gramatykę i wymowę, ale nie poprawiaj dziecka za każdym razem.
  • Czytaj różnorodne książki i dyskutuj o nich.
  • Prowadź z dzieckiem rozmowy na różnorodne tematy, dając mu szansę na wyrażenie swoich myśli i uczuć.

Pamiętaj, że każde dziecko jest indywidualne i może rozwijać się w nieco innym tempie. Ważne jest, aby być cierpliwym, wspierającym i dostarczać mu różnorodnych bodźców językowych w codziennym życiu.

Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia
Jak wspierać rozwój mowy u dziecka od pierwszych dni życia

DOŁĄCZ DO ROZMOWY

Zredagowane i sprawdzone przez autorkę.
Zuzanna Nowakowska

Spis Treści

To może cię zainteresować
Dołącz do nas:
TOP

KOSZYK ZAKUPÓW 0

Added to wishlist!